Dubbing, een beknopt overzicht

      5 Reacties op Dubbing, een beknopt overzicht

Dubbing
Maar wat is het eigenlijk? De meeste zullen het al wel kennen maar dubbing is een materiaal dat meestal bestaat uit een dundradig materiaal wat vaak gebruikt wordt om lijfjes te maken voor vliegen. Vroeger was dit vooral natuurlijk materiaal, het onderhaar van dierhaar, konijnen of hazenhaar, etc. Tegenwoordig is alles ook in andere materialen te verkrijgen, wat sommige soorten dubbing van bedreigde diersoorten kan vervangen.

Welke soorten dubbing zijn er?
Er zijn werkelijk een oneindig aantal soorten dubbing, die je ruwweg kunt verdelen in een aantal toepassingen. Waar het om draait als binder is het effect en het doel waar je de dubbing voor gebruikt. Hieronder een selectie van de meest voorkomende soorten:

Dubbing voor nimfjes midden is rubber legs hazenoor mix.

links: CDC, middenboven: onderhaar van nayat haar, rechtsboven, hertehaar, onderin dubbing voor droge vliegen.
   langere soorten dubbing meer voor streamers gemaakt Verschillende soorten chenilles en roze dubbing brush.

Body dubbing
Dubbing die je gebruikt om het lichaam van vliegen te maken. Denk hierbij aan hazeoor, konijn, mol, seals fur, wol maar ook kunstmatige soorten zoals slf, chrystal dubbing, of ice dubbing en dubbing met rubber draadjes erin. Eigenlijk alles wat je kunt gebruiken om al dan niet met wat dubbing wax op de draad of bv wat lak in kunt zetten om het gewenste effect voor een vlieg te verkrijgen. De meest simpele toepassing kun je zien in hazeoor nimfjes waarbij het een nergens maar eigenlijk op alles lijkend nimfje creëert. De zachtere haartjes vullen het lichaam bij het opzetten van de dubbing en de langere stuggere haren geven een effect van pootjes. Hertenhaar werkt ook heel goed om een effect van pootjes te creëren. CDC (Cul de Canard, eendekontveren ) fibers kun je heel goed gebruiken om een drijvend vliegje te maken.

Voor droge vliegen wordt vaak wat fijndradigere dubbing gebruikt dat daarna al dan niet met een ribbing het effect van een geribbeld lichaam van het insect, dat het moet imiteren, zou voorstellen. Onthoudt wel dat dubbing over het algemeen water zal opnemen, dus invetten wanneer je wilt dat een vlieg drijft.  Bij een klinkhammer vlieg (emergervlieg, cq uitkomend insect) is het juist de bedoeling dat alleen de hackle of kop boven op het water drijft en het lichaam onder het oppervlakte blijft. Haar dat van nature al hoog drijfvermogen heeft hoeft dat niet persé bij maar wellicht wel na verloop van tijd als ze een aantal vissen hebben gevangen.

Flash dubbing
Voor streamers wordt ook veelvuldig gebruikt gemaakt van dubbing maar dan juist vaak de grovere en langere soorten. Dit kan dan als opbouw van een lichaam gebruikt worden zoals bij een nimf, of bijvoorbeeld meer als een soort van ‘haar’ dat bewegelijk blijft in het water.  Ook wordt het bij grotere streamers voor snoek steeds meer ingezet om de kop van de streamer af te werken met lange dubbing zoals monster dubbing of predator dubbing wat een groot bulk vermogen heeft en daardoor de streamer veel water verplaatsing en beweging geeft.

Dubbing brushes en cactus chenille
Voor wie wat gemak wil zijn er ook veel soorten dubbing brushes, waarbij een of meer soorten dubbing materiaal tussen een metalen draad zijn gedraaid en als een dubbing loop gebruikt kunnen worden. Hetzelfde geldt voor cactus chenille, dit is alleen kunststof flash wat tussen een stoffen draad is gewikkeld. Beide zijn in allerlei lengtes, diktes en soorten materiaal te krijgen maar met een beetje handigheid ook vrij simpel zelf te maken. Hier een voorbeeld van hoe dit te maken is met een eigengemaakte setup:

Dubbing zelf maken
Je kunt dubbing ook vrij simpel zelf maken, het is immers niets anders dan stukjes materiaal van een bepaalde lengte die je door elkaar mixt. Wol is erg gemakkelijk hiervoor uit te pluizen en op de gewenste lengte te knippen. Wil je ook wat flash er in dan kun je wat ice dubbing toevoegen. Vaak wordt voor snelheid en gemak een (oude) koffiemolen gebruikt die het in een paar seconde voor je vermengd. Maar het grote voordeel is dat je hierdoor eigenlijk altijd de perfecte dubbing kunt maken die je zoekt.

Techniek voor gebruik van dubbing
Dubbing opzetten kan op veel manieren en hangt vooral af van de gebruikte soort. De ene soort leent zich uitstekend om los op de binddraad te draaien met duim en wijsvinger. Wat je daarmee maakt wordt een dubbing ‘noodle’ genoemd. Een dunne en gelijkmatige bedekking van je binddraad met dubbing dat lijkt op een spaghetti sliert, vandaar de engelse naam. Die kun je vervolgens eenvoudig om de haak wikkelen en het lichaam opbouwen. Wees zuinig met dubbing opzetten, beter is het om wat toe te voegen dan er weer af te moeten halen. Als je de dubbing op je binddraad hebt gedraaid, schuif het dan net tegen de haak aan en maak een wikkeling. Hierdoor zet je de bovenste vezels van de dubbing vast en kun je na elke slag of paar slagen de dubbing weer wat strakker draaien om je binddraad. Weersta de neiging om losse dubbing met extra slagen binddraad vast te zetten, dit levert meestal een minder mooi resultaat op, zie onderstaande foto’s.
Voorbeeld van fout opgezette dubbing: dit is veel te onregelmatig en te dik opgezet.

Voorbeeld van een goed opgezette dubbing noodle:
Hier onder het resultaat als je niet regelmatig je dubbing weer strak op je binddraad houdt: hier wil je dus NIET overheen gaan wikkelen maar even terug en strakker opzetten.

Hier zie je hoe je zorgt dat na elke paar slagen je met duim en wijsvinger de dubbing mooi regelmatig houdt:

Het beste is het te zien, bekijk dan onderstaande filmpje:

Het losser of strakker inbinden zorgt ook voor verschillende looks. Mocht je vlieg meer een ruige look en losse fibers moeten hebben maar is het niet helemaal ‘ruig’ genoeg, dan kun je met wat klittenband of met een naald etc de dubbing wat uitkammen en zo het effect krijgen wat je wilt. Hieronder een vergelijking met de opties:

Dubbing strak opgewikkeld rechts en losser opgezet links.

Hieronder dezelfde situatie maar dan is de losse dubbing links uitgekamd met wat klittenband.
Mocht je een wat lossere dubbing hebben die niet zo gemakkelijk in elkaar haakt (zoals hazeoor vaak is) en op je binddraad gedraaid kan worden, dan kun je je binddraad plakkerig maken met bijvoorbeeld lak of nog beter, dubbing wax. Dit zorgt dat de dubbing aan je binddraad blijft zitten en je de dubbing op je haak kunt wikkelen. Meestal is dit een soort stick zoals hieronder te zien is:

Je trekt de stick over het stuk binddraad waar je de dubbing op zet, eventuele grote klompen haal je eraf.

Houdt er wel rekening mee dat hoe losser de dubbing en hoe ‘ruiger’ de dubbing is opgezet hoe minder snel die zal zinken. Dat is ook de reden dat nimfen voor diep water of snelstromende rivieren vrijwel altijd zijn verzwaard, maar ook glad zijn of met materiaal afgewerkt dat niet veel uitsteekt.

Een aantal voorbeelden van linksboven: zware nimfen, onderin lichtere nimfen, midden ruig gebonden nimfen, rechts streamertjes/garnaaltjes van dubbing.

Dubbing loops
Mocht je de dubbing juist erg los op de haak willen zetten, dan gebruik je een dubbing loop (lus). Je kunt dit op 2 manieren doen, een is door je binddraad te splitsen, als je dit kunt doen met het binddraad dat je gebruikt (meestal wel). Dan gebruik je een naald om dit evenwijdig te splitsen en steek je met de andere hand de dubbing ertussen. Vaak moet je dan eerst even het binddraad onttwisten, zodat het plat is voor binddraad opgebouwd uit meerdere dunne draadjes (ultrathread of heel dik big fly binddraad) of de twee van een unithread binddraad.  Je gebruik dan de bobbinhouder als dubbingtwister en draait die rond totdat de dubbing vast zit. De andere optie is met een dubbing loop (lus). Dit is een lus die je maakt van het bindraad, je begint bij waar je wil starten met de dubbing loop, meestal achteraan de haak. Dan sla je je binddraad om je vinger en bepaal je hoe lang die moet worden. Meestal werkt het inschatten op het oog wel, maar beter iets langer dan te kort, je kunt altijd hetgeen wat te veel is afbinden en afknippen. Als je de lengte vastgesteld hebt houd je de lus vast met de ene hand en met je bobbinholder met  binddraad wikkel je dan eerst twee keer om de haak en dan om de lus heen, onder de haak. Daarmee zet je de lus vast qua lengte. Daarna nog een paar slagen over het beginpunt van de lus op de haak om zeker te zijn dat de lus gesloten is bij het begin bij de haak. Dit is belangrijk zodat je lus ook goed sluit na het opspinnen.
Dit doe je met een dubbing twister, deze hebben ook verschillende vormen maar in essentie is het een of twee haakjes met een gewicht eraan die je onderin de lus hangt en door het rond te draaien twist je je binddraad zodat die de dubbing vasthoudt. Zie hieronder voor een tweetal veel voorkomende versies:

Je maakt eigenlijk dus een soort dubbing brush. (aan de hand van die techniek is men ook losse dubbingbrushes gaan maken)
Als het voldoende strak is getwist dan kun je dit even testen door aan de dubbing te trekken. Blijft dit redelijk goed op zijn plek dan is het goed genoeg vastgedraaid, zo nee dan nog wat extra twisten. Wat als laatste nog vaak wel nodig is is het even losmaken en uitkammen van de fibers. Vooral met wat langere dubbing draait die vaak helemaal om de dubbing loop heen, maar kan je eenvoudig weer oplossen door de loop losjes tussen duim en wijsvinger te trekken en daarna de meer weerbarstige fibers met een dubbingnaald of klittenband uit te kammen.
Idealiter is de dubbing loop niet veel dikker dan de twee draden van je binddraad als je klaar bent om het om de haak te wikkelen. Ook hierbij geldt less is vaak more, dus probeer niet te veel dubbing te gebruiken.
Ook hier is het te zien het beste:

Als laatste kun je het ook gebruiken om een streamertje te maken door het ruwweg in de lengte te leggen. Dit kun je doen door het een aantal keer uit elkaar te trekken en de twee delen weer op elkaar te leggen. Dit kun je dan inbinden als een soort van haar. Dit werkt vaak erg goed met langere fibers en de kunstmatige soorten, maar kan ook zeker met onderhaar van bijvoorbeeld poolvos. Gebruik van predator dubbing:

Het beste is om gewoon te proberen wat het beste werkt, maar vuistregel die je aan kunt houden is om zacht materiaal voor lichaampjes te gebruiken en ruwere dubbing voor een effect van pootjes (als extra of alleen vooraan bij een nimf  bijvoorbeeld). Maar dit is maar een hele kleine greep uit de mogelijkheden waar je dubbing voor kunt gebruiken. Probeer en experimenteer er op los en je zult zelf wat leuke nieuwe of bestaande technieken in de vingers krijgen!

 

Menno Siemensma

Wat extra links:

https://www.ffinfo.nl/materiaal/dubbing-en-nog-wat

https://www.slideshare.net/alfredo1ch/fly-tying-a-complete-dubbing-techniques-tutorial-54482348

Goede youtube kanalen:
Davie Mcphaill
The feather bender, Barry Ord Clark
kanalgratisdotse (fly tying video sectie)
Ryan Houston
Coastfly
tight line videos
Makflies
mc. fly tying

5 thoughts on “Dubbing, een beknopt overzicht

  1. Menno Siemensma Auteur bericht

    Dank allen. het is ook nog maar een begin voor de basis, je kunt er zoveel meer mee doen en experimenteren en elke dubbing heeft voor- en nadelen.

  2. Foeke

    Hoi Menno.
    Dank voor dit uitgebreide schrijven. Super dat dit gepresenteerd wordt. Dat van Marten was ook heel interessant.
    Tijdens bindavonden ben je meer aan het binden en dan vergeet je gauw wat je moet gebruiken. Top.

Laat een antwoord achter aan Janny De Boer Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.