Met regelmaat knoop ik een imitatie van de Elzenvlieg aan mijn vlieghengel en daar heb ik toch best wel succes mee. Als je mij een beetje kent dan zul je begrijpen dat het dan om een natte variant van de Elzenvlieg gaat aangezien ik een groot fan van natte vliegen ben.
Menigeen zal bij het zien van bovenstaande afbeelding denken dat de Elzenvlieg tot de dezelfde orde als de Schietmotten/Sedges behoord. Maar niets is minder waar. De schietmotten behoren tot de orde Behaardvleugeligen (Trichoptera) De Elzenvlieg behoort tot de orde van de Grootvleugeligen (Megaloptera) en hebben geen behaarde vleugels. Evolutionair gezien hebben ze wel een gemeenschappelijke voorouder (zie afbeelding hieronder).
Voortplanting/Levenswijze De vrouwtjes leggen hun eitjes op stengels van oeverplanten. Als de larves uitkomen laten ze zich in het water vallen en leven op de bodem. Als de larves volledig zijn ontwikkeld kruipen ze op het land en verpoppen zich in een holletje. Na enige tijd kruipt hier het volwassen insect uit en gaat vliegen. De volwassen insecten leven van nectar wat ze uit bloemen zuigen. Het zijn niet al te beste vliegers en zitten vaak op oeverplanten. De grootte varieert van 1.5 – 3.5 cm. Ze hebben een donker lijfje met donkerbruin-gekleurde vleugels.
In Europa komen 6 soorten Elzenvliegen (ook wel Slijkvliegen genoemd) voor waarvan de bekendste de Elzenvlieg (Sialis lutaria) is. Deze komt ook in Nederland voor samen met 2 andere soorten. De Elzenvlieg heeft niet echt een voorkeur voor een bepaald type water. De twee andere in Nederland voorkomend familieleden zijn Sialis nigripes en Sialis fuliginosa (sorry, geen Nederlandse naam gevonden).
In een van de eerste gepubliceerde boeken over vliegvissen Treatyse on Fyshhynge Wyth An Angle en Fysshe and Fysshynge, geschreven in 1496 door Dame Juliana Berners, priores van het nonnenklooster Sopwell, wordt de Alderfly als imitatie reeds beschreven. In dit boek beschrijft ze onder andere een twaalf-tal vliegen patronen ingedeeld naar de maanden dat er gevist mee kan worden. Voor augustus schrijft ze: “The Drake fly: the body of black wool and lapped about with black silk, wings of the breast feathers of the blackest drake, with a black head” alsdus vertaald naar modern Engels. Kenners vermoeden dat het hier om de Elzenvlieg gaat. Als je naar de gebruikte materialen kijkt zijn het niet echt drijvende vliegen die Dame Juliana Berners beschrijft en zullen het vermoedelijk vliegen zijn die we nu als natte vliegen beschouwen. Toch mooi dat met dit patroontje al meer dan 500 jaar vis wordt gevangen!
De imitatie Meestal op haakje #10-16. Het lijfje wordt gemaakt van pauwen herl, 3 herls gedraaid om het binddraad ter versteviging. Vervolgens wordt er een vleugel opgezet van donkerbruin materiaal. Hieronder twee voorbeelden met slips uit een white-tip turkey veer en bronze mallard. Er zijn legio andere mogelijkheden zoals donkerbruin gemeleerde vleugel of staartveren van patrijs, fazant, kip, korhoen, etc. Als laatste wordt er een zwarte hennen hackle op gezet.
Links: vleugel van white-tip turkey tail. Rechts: vleugel van bronze mallard (foto Marten Staal)
Je kunt de Elzenvlieg imitatie ook een beetje oppimpen door bijvoorbeeld een tag er op te zetten (foto hieronder, links) of bijvoorbeeld het kopje van een opvallende/contrasterende kleur voorzien (foto hieronder, rechts).
Er is ook een groep binders die de vleugels over de hackle plaatsen (zie foto hieronder). Persoonlijk vind ik een hackle over de vleugel een mooiere vlieg geven. Of het effectiever is, weet ik niet. Dat is het mooie van onze hobby: iedereen heeft zijn eigen kijk op een bepaald thema en dat is prima.
Ik vis the Alderfly meestal in combinatie met een klein streamertje of een dabbler. Het streamertje of de dabbler op de punt en the Alderfly op een zijlijntje zo’n 30-40 cm er boven. Mocht je ze zelf gaan binden en er mee gaan vissen dan heel veel plezier en succes!
Marten Staal
Bronvermelding
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Elzenvliegen
- The History of Fly-fishing in Fifty Flies. 2015. Ian Whitelaw. ISBN 10: 1617691461, p10-13
Hallo Marten.
Een super mooi schrijven over De Elzenvlieg/The Alderfly. Dit is zeker de moeite waard om deze vlieg te gaan maken na je uitgebreid verhaal. Bedankt.
Mooi stukje uitleg over de vlieg, werkt droog ook prima 🙂